Кој ќе ја победи „Исламска држава“?

Соединетите американски држави заглавија во неочекуван проблем. По долготрајното љубоморно чување на позицијата „единствена сила која истовремено може да си дозволи да војува на повеќе фронтови“, во последниве месеци добија сериозна конкуренција. „Исламска држава“ се осмели и практично покажа дека со малку упорност и добра организација лесно можат се достигнат високите стандарди на најдоминантната сила во светот. Овие момци (и ним прилежни девојки) симултано се пресметуваат со дузина различни непријатели во Сирија и во Ирак, подигнуваат глава во Либан и шеретски испраќаат абер дека кај и да е, на нивното шармантно присуство ќе можат да му се порадуваат и останатите земји во околината. Интересно друштво е во прашање и тоа е факт кој повеќе не подлежи на никакви сомнежи.

Изгледа дека со секој нов непријател што го добиваат на меѓународната сцена, тие стануваат уште посилни, а со секој нов судир наместо да се намалуваат - нивните одреди, батаљони, дивизии, речиси имаат проблем како да ги прифатат и распоредат куповите млади свежи никаквеци дојдени од целиот свет да гинат во името на еден, барем за европски стандарди одамна исчезнат идеал. Очигледно има „нешто“ во оваа организација, мора да е во прашње некаква особена и необично привлечна приказна штом толку лесно се здобива со фрапантен број на приврзаници.

Почетоците на „Исламска држава“, познавачите на состојбите на Блискиот Исток ги датираат некаде во 2006-7 година како мала група во склоп на Ал Каеда и тоа не во Сирија каде што по зло се прославија, туку во соседен Ирак, во она време окупиран од американската војска и неповратно зацементиран во сунитско-шиитски секташки пресметки. И нивниот лидер Абу Бакр ал Багдади тогаш сè уште бил само еден од понервозните пиони во екипата на Осама бин Ладен, но очигледно доволно способен и доволно храбар за во вистински момент да ја искористи приликата и со секавична брзина да ги засени своите некогашни ментори.

Сириската војна која започна во 2011 година иако во прв момент лажно беше претставена како бескомпромисна борба меѓу тоталитарната власт (Башар ал Асад) и демократската опозиција (сомнителни персоналитети со место на пребивање луксузни хотели во Истанбул), експресно во прв план исфрли мал милион демократски групи кои, главно преку камерите на мобилните телефони, великодушно ни покажаа за каква Сирија сонуваат и на каков светоглед му припаѓаат. Со својата радикалност меѓу нив се истакна тогаш тазе наречената „Исламска држава Сирија и Ирак“ чија специјалност главно беше (и сè уште е) сецкањето на човечки глави со мали ножиња, макар што кај нив одлична примена наоѓаат и останатите инструменти од асортиманот мачети, сатари, пили и разни видови на сабји. Притоа вреди да се потенцира дека освен со егзотични видео претстави, припадниците на ИД знаат да се занимаваат и со вистински воени акции поради што ни малку случајно се наметнаа како главна бунтовничка сила и како клучен фактор во борбата против жилавата армија на претседателот Асад.

Меѓутоа, дека не се обична група на криминалци или фанатици пошироката јавност разбра дури годинава. Најпрвин во јануари останатите бунтовнички групи координирано извршија неочекуван напад врз ИД, обидувајќи се да ги потиснат и да им го одземат приматот во битката за срцата на збунетата раја и за паричникот на превртливите заливски суверени. Во еден момент борците на „Исламска држава“ се најдоа вклештени меѓу Сириската армија и своите довчерашни соработници при што изгубија импресивен број на борци и беа принудени да напуштат дел од областите над кои претходно имаа цврста контрола. За предавничкото држење на „Ал Нусра“, „Исламски фронт“ и останатите Ал Каеда клонови на долго и на широко пишуваа исламистичките сајтови и фејсбук групи во регионов, објаснувајќи им на заинтересираните читатели дека сите тие се всушност „неверници“ додека единствено „Исламска држава“ се бори за вистинска кауза и само нејзините припадници се чисти, неизвалкани морални величини, што би се рекло „вистински џихадисти“.

Се очекуваше дека предадена и притисната ИД многу брзо ќе исчезне од сцената а нејзините членови ќе се претопат во  ривалските групи. Но што се случи. „Вистинскиве џихадисти“ неверојатно брзо се консолидираа, ги стегнаа своите редови и преминаа во контранапад при што буквално ги прегазија „лажните“ џихадисти. И не само што ја повратија својата територија туку уште повеќе ја проширија и надградија. Пред зачудениот свет да се освести, преминаа во Ирак и како од шега ја смачкаа толку фалената, со американско оружје опремена Ирачка армија, а круна на сите дотогашни успеси беше вртоглавото освојување на Мосул што конечно ги претстави како сериозен играч на кого мора да се смета во претстојната разрешница на блискоисточната криза.

И еве нè сега во последната третина од годината. Соединетите држави наврат нанос собраа шарена коалиција од европски цинични моралисти и заливски петро-ројалисти и започнаа воздушни напади врз „Исламската држава“. Нема сомнение дека лошо му се пишува на секој што ќе си заработи несреќа да војува со САД но состојбата на теренот по првите удари не само што не е променета на штета на џихадистите туку напротив, тие продолжуваат да напредуваат. Сè повеќе станува јасно дека на Американците нема да им бидат доволни само „Репторите“ и томахавк ракетите доколку навистина имаат намера да го скршат Ал Багдади. Се покажа како наивна заблуда и намерата главниот товар во борбата со џихадистите да го понесат локалците, бидејќи тие едноставно немаат капацитет за таков подвиг.

Курдите се фрагментирани а нивната најголема мана е тоа што размислуваат строго локално, односно нивниот интерес за борба против исламистичкиот терор завршува на границите на замислената курдска држава. Ирачката армија изгледа фино за на телевизија, но во битките само се бламира, а дезертерството во нејзините редови достигнува размери на епидемија. Умерената сириска опозиција е просто кажано фантом, ја нема, не постои, и покрај бескрајните мантри на вашингтонските портпароли дека токму „умерените борци“ можат да ја одиграат клучната улога во пресметката со ИД. Реално, на теренот само Сириската армија покажа дека поседува капацитети за добивање на војната.

И компактноста на борбените формации и умешноста на офицерскиот кадар и личната храброст на војниците и поддршката на мноизнството од населението и секуларноста на политичкиот фактор ја прават оваа војска идеално оружје за екстерминација на екстремистите. Па сепак, од евентуалното сојузништво со САД нема ништо. Сирискиот претседател Асад и натаму е примарна мета за отстрел во сите пресметки на Белата куќа а од неговата елиминација не се откажуваат ниту заливските монархии. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган оправдувајќи ја одлуката за вклучување на неговата земја во борбата со ИД исто така не заборави да каже дека Асад е главниот виновник за сите несреќи и дека тој мора да биде елиминиран од политичката сцена за Сирија да може да остане обединета, независна и суверена земја.

Негирањето на правото на легалното сириско раководство да се брани и да помага во борбата со „Исламска држава“ и неспосбноста или неадекватноста на останатите автохтони ирачко-сириски фактори ќе ги принуди коалициските сили да ја пролеаат крвата на сопствените војници доколку навистина им е дојдено да го спасат Блискиот исток од наездата на калифатските фанатици. Народски кажано друго чаре нема. Освен се разбира, ако елимнацијата на ИД воопшто не е на дневен ред во вистинските стратешки планови на Вашингтон, односно ако се во право оние што тврдат дека и „Исламска држава“ и „Ал Нусра“ и „Исламски фронт“ и „умерената опозиција“ и Курдите па дури и Башар ал Асад се само идеални кукли во претставата која треба да се игра можеби со децении и од која арапскиот свет ќе треба да излезе уште порасцепкан, поразединет и дефинитивно исфрлен од сите цивилизациски текови. Со еден (за нас тажен и горчлив) збор, да биде балканизиран.